Barsingerhorn – Geboren in Thailand, opgegroeid in Nederland – het contrast tussen beide werelden vormt het fundament van het werk van fotograaf Thomas Nondh. “Dat contrast heeft me juist doen beseffen dat thuis niet één vaste plek is, maar een gevoel dat je meedraagt. Soms is het heel aanwezig, soms op de achtergrond, maar het blijft iets wat me in beweging houdt”.
Adoptie speelt, bewust én onbewust, een terugkerende rol in zijn fotografie. Niet als zwaar of beladen thema, maar op een open, lichte manier. “Het hoeft niet altijd emotioneel te zijn. In mijn nieuwe project in Alkmaar komt het thema weer terug, maar luchtig. Het is een manier om iets persoonlijks te delen zonder zwaarte”.
Zijn beelden vallen op door humor, kleur en speelsheid. Hij gebruikt veel felle kleuren, vallende objecten en huiselijke voorwerpen die net even anders worden gepresenteerd. “Ik probeer heel veel. Soms werk ik dagen aan één foto, soms lukt het sneller. Humor test ik ook – werkt het? Lacht het object genoeg?”
Bepaalde objecten keren vaak terug, zoals tomaten en bananen. “Bananen doen me denken aan een glimlach”, zegt Nondh lachend. “Tomaten zijn rond, zacht, kleurrijk, ze kijken prettig. Vierkante vormen zijn wat saai, te makkelijk stapelbaar. Dat trekt me minder. “Spullen uit huis gebruik ik ook veel”.
Olifant
In 2016 verscheen zijn eerste kinderboek: De olifant die niet wist of hij verdwaald was. Het begon met een plastic olifant in een tuin. “Ik belde aan en vroeg of ik ’m mocht lenen voor foto’s”. De olifant, een Thais symbool, werd eerst het onderwerp van een fotoserie en groeide daarna uit tot een kinderboek.
De reacties van kinderen waren geweldig, zoals Nondh zelf zegt. “Ze stelden gekke vragen, bijvoorbeeld of een olifant met de lucht kon praten. Kinderen maken er hun eigen verhaal van, dat vind ik heel mooi”. Het verhaal gaat over een olifantje dat terechtkomt op verschillende plekken in Nederland, op zoek naar zijn ’thuis’. Voor Nondh een herkenbaar raakvlak.
Onderwijs
Het boek leidde tot gastlessen op basisscholen en in musea, waar hij kinderen uitnodigt om met andere ogen te kijken. “Tijdens die lessen pas ik mijn verhaal aan op hun belevingswereld. Fotografie is daarin een prachtig middel: dichtbij of veraf, het blijft iets wat kinderen anders leert kijken”. Bij oudere kinderen ga je iets meer in op het verhaal zelf, waarbij een verhaal en fotografie samenkomen”.
Onderwijs is voor hem niet alleen een manier om te delen, maar ook om te leren. “Wat ik wil overbrengen? Dat je anders kunt kijken. Niet in hokjes, maar open. Ik vraag weleens: wat zie je aan de kleur paars? Niet: dit betekent dat, maar juist ruimte laten.” Die ontmoetingen zijn ook leerzaam voor hemzelf. ” Soms wijzen kinderen me op dingen waar ik nooit over nadacht. Een mooi voorbeeld daarvan is dat een kind zei: Ik zie veel natuurlijk op je foto’s, maar waarom gebruik je dan ook plastic voorwerpen? Daar stond ik eigenlijk nooit bij stil.
Stijl
Nondh werkt zowel autonoom als in opdracht, maar bewaakt daarbij zijn eigen stijl. “In het begin moest ik zoeken. Maar uiteindelijk komen mensen juist naar je toe vanwege je stijl. Ik werk met kleur, blije portretten, speelse beelden. Ik heb geleerd: blijf trouw aan wat je leuk vindt om te doen, want daar ben je namelijk gewoon goed in”.
Een hoogtepunt was een opdracht voor de Financial Times. “Het ging over een callcenter; ik heb dat in scène gezet als een soort stilleven. Vrij in invulling, maar wel streng. Heel veel tijd ingestoken, maar ik wilde het zo graag”. Ook prijkte zijn werk in de New York Times. Absolute mijlpalen die hij koestert.
Keerpunt
Zijn werk kreeg inmiddels internationale erkenning, maar dat kostte tijd. “In het begin is het lastig; je bent stempels aan het verzamelen. Dat helpt, zeker bij grote tentoonstellingen, maar het blijft een lastige wereld.”
Een belangrijk keerpunt kwam bij de 36e editie van het International Festival of Fashion, Photography and Fashion Accessories in Hyères in Frankrijk. “Ik was genomineerd en werd uitgenodigd. Mijn werk ging over mijn huis. Best wel gek tussen het werk van grote modehuizen”. Het hing groot op het festival en viel op omdat het anders was. “Dat was het moment dat ik wist: dit wil ik vaker”, zegt Nondh.
Nieuw huis
Tegenwoordig woont hij met zijn gezin in een klein dorp. “Eerst vond ik het moeilijk. Geen studio, nieuwe omgeving. Ik wilde op een foto iets met bewegend beeld doen, maar dat moest dus in huis. Dat ging compleet fout. Limonade tegen de net geschilderde muur, dat was echt waardeloos”.
Sinds twee jaar heeft hij weer een eigen atelier. “Dat gaf lucht. Spullen uit huis. En nu voel ik de ruimte weer. Toch blijft het zoeken naar wat ‘thuis’ betekent. Misschien is dat juist de rode draad: het telkens opnieuw uitvinden van wat thuis is”.
Toekomst
Foto: Thomas Nondh Jansen. Deelnemende foto kunstroute Alkmaar.
Zijn meest recente project opent op 20 juni in Alkmaar, onderdeel van een kunstroute ter ere van het 200-jarig bestaan van het kanaal. Nondh maakte een twaalf meter breed kunstwerk dat op de buitenmuur van een parkeergarage hangt. “In Thailand heb je een ritueel waarbij mensen hun dromen en wensen te water laten op bananenbladeren. Ik heb een Hollandse variant gemaakt met een kaasboot vol wensen. Het verbindt mijn beide werelden”.
Het werk is tot 7 september te zien. “Ik ben benieuwd naar de reacties. Het is groot, publiek en heel zichtbaar”, zegt Nondh enthousiast.
Op de vraag wat er nog op zijn verlanglijst staat, antwoordt hij met een glimlach: “Nog eens groot in de New York Times, en ooit een solo in een groot fotografiemuseum”. In oktober volgt alvast een mooie stap: zijn werk wordt geëxposeerd in een oud kasteel in Luxemburg. “Daar ben ik heel trots op”. Maar het belangrijkste, benadrukt hij, staat buiten kijf: “Op nummer één staat mijn gezin. Dat iedereen gezond blijft. Dat is het grootste project van allemaal”.
Het werk en lopende projecten van Thomas Nondh zijn te vinden via: www.thomasnondh.nl.
