De uitbreiding van Defensie heeft directe gevolgen voor de Noordkop, met name de marinehaven van Den Helder. Daarom organiseerden de gezamenlijk CDA-afdelingen in de Noordkop donderdagavond een goed bezochte thema-avond in schouwburg De Kampanje in Den Helder, die voorafgegaan werd door stil te staan bij het overlijden van lokaal CDA icoon Nico Bais.
De vraag “wat zijn de kansen- en uitdagingen voor onze regio” stond deze avond centraal. Daarover werd door de Christendemocraten en andere belangstellenden van gedachten gewisseld onder leiding van Kees Turnhout, voormalig marineofficier en bestuurder in de maritieme sector. Hij zorgde samen met de voorzitter van het CDJA Noord-Holland Menno van Oerle voor een prikkelende dialoog tussen de sprekers en het publiek, waarin ruimte was voor discussie en nieuwe ideeën.
Wethouder Fotigui Camara beet het spits af over het regionale belang van het Maritiem Cluster, tripple Helix (Onderwijs, overheid & ondernemers) en het maritieme innovatiecentrum met civiel-militaire bezetting dat in het paleis naast het KIM moet komen. Ook noemde hij de toekomstige grootschalige gebiedsontwikkeling rond de zeehaven met nieuwe bruggen en nieuwe wegen.
Harmen Krul
Daarna nam tweede Kamerlid Harmen Krul zijn gehoor mee in de gespannen geopolitieke ontwikkelingen, waarbij hij in vier stappen afdaalde naar de regionale betekenis en schetste daarbij welke kansen en uitdagingen dit met zich meebrengt voor de Noordkop.
Onderwerpen als ruimte voor Defensie, regionale samenwerking, economische groei en de energietransitie kwamen hierbij nadrukkelijk aan bod. Krul betoogde dat door de lange periode van vrede defensie de laatste 30 jaar het sluitstuk van de begroting is geweest. Door de oorlog in Oekraïne en de spanningen aan de Oostgrens van Europa is het besef volgens Krul toegenomen dat veiligheid niet gratis of vanzelfsprekend is. Hij sprak van een gure tijd waarin we niet in oorlog leven, maar ook niet meer in vrede, waarbij zijn verwachting is dat de ontwrichtingen van onze manier van leven verder zullen toenemen.
Weerbaarheid
Daarnaast moet Nederland, maar ook Europa, in de ogen van Krul meer weerbaar worden. “Als we nu een raket bestellen in Amerika dan wordt die over negen jaar geleverd, dus moet er ook geïnvesteerd worden in de defensie-industrie” aldus de CDA-er.
Die ‘weerbaarheid’ gaat volgens Krul de komende jaren hét sleutelwoord worden in Den Haag. Want het geldt niet alleen voor militaire weerbaarheid, maar bijvoorbeeld ook voor medicijnen. Vier van de elf kritieke medicijnen worden volgens Krul in Europa geproduceerd, de andere zeven in landen als India, China en Amerika. Gelet op de kleine voorraden kan dat bij het staken van leveringen door die landen betekenen dat we al over vier weken bijvoorbeeld geen chemokuren of andere oncologische behandelingen meer kunnen uitvoeren in Nederland. Daarmee stipte hij direct het enorme belang van Pallas in Petten aan voor oncologische behandelingen in heel Europa.
Ook de infrastructuur moet robuuster worden aldus Krul, want hoe weerbaar ben je als je belangrijkste militaire haven vrijwel onbereikbaar gemaakt kan worden met een simpele ingreep. Daarmee voorziet hij dat er heel veel kansen komen voor deze regio bij zowel NRG Pallas, defensie en de infrastructuur.
De laatste boodschap van Krul was om een consistent verhaal aan bewindslieden en de tweede kamer te sturen uit de regio en nog liever vanuit de drie regio’s Noord Holland Noord (Noordkop, Westfriesland en Alkmaar). Hij drukte zijn partijgenoten en andere toehoorders op het hart dat andere regio’s zoals Flevoland en Zeeland dit momenteel veel beter doen dan de Noordkop.
Balgzand of elders?
Als derde spreker was kapitein ter zee Paul Meijer gevraagd. Meijer is ‘programmamanager Transformatie van het commando Zeestrijdkrachten’. Hij schetste de situatie bij defensie nu er meer middelen vrij gaan komen. “Hoe wil defensie er in de toekomst uitzien en wat is daarvoor nodig?” Voor Den Helder betekent die weerbaarheid onder andere dat de marine meerdere vormen van energievoorzieningen nodig heeft zoals geothermie.
Daarnaast toonde hij een staafdiagram waarbij de beschikbare ruimte in Den Helder slechts twee derde was van de benodigde ruimte voor de Koninklijke marine. Dat andere derde deel moet dus elders gezocht worden, waarbij naast het kijken naar de Oostzijde van de haven ook verder in het land gekeken gaat worden zoals richting Rotterdam of Vlissingen.
Blijft Den Helder dé Nederlandse marinebasis?
Om zijn gehoor gerust te stellen gaf Meijer wel aan dat de marine eigenlijk wel in Den Helder wil blijven, maar hij achtte het vooruitdenkend ook niet ondenkbaar dat er in andere havensteden ook geïnvesteerd gaat worden in maritieme accommodaties. Als we deze opmerking laten indalen dan zou dat kunnen betekenen dat Den Helder zijn vaste status als Neerlands Marinebasis in de toekomst zou kunnen verliezen door ruimtetekort.
Na hun individuele bijdrage beantwoorden de sprekers nog een aantal vragen uit de zaal. Zo was de vraag van de CDA fractievoorzitter uit Hollands Kroon, Jan Willem van der Klugt, of het niet mogelijk was om Den Oever met Den Helder te verbinden door de A7 over het Balgzand door te trekken naar Den Helder, waarbij het stuk daartussen ingepolderd zou kunnen worden voor maritieme doeleinden. Natuurlijk realiseerde iedereen zich dat ook dit stukje Waddenzee deel uit maakt van het werelderfgoed, waardoor het geen sinecure zal worden om dit te realiseren. Kolonel Meijer antwoordde echter dat de Marine inderdaad ook wel oostwaarts kijkt.
Op de vraag van een raadslid uit Schagen of de N9 niet opgewaardeerd zou kunnen worden vanuit het beschikbare budget gaf Kolonel Meijer aan dat Den Helder, anders dan Eemshaven, Rotterdam en Vlissingen, geen status heeft als ‘re-embarkment hub’ voor de toelevering van defensiemateriaal. Daarmee is het opwaarderen van de wegen infrastructuur in de Noordkop geen echte prioriteit van defensie.
Sprekers en organisatoren werden na afloop bedankt met een bloemetje en een hartelijk applaus voor de inhoudelijk uitstekende avond.
