Wordt de renovatie van de watertoren ooit nog afgerond?

Den Helder – Christian Koks uit Weesp is sinds 2001 eigenaar van de watertoren in Den Helder. Hij heeft destijds met de gemeente afgesproken het historische gebouw te renoveren en geschikt te maken als woonverblijf voor hem en zijn gezin, op voorwaarde dat hij het dak van de watertoren twaalf keer per jaar openstelt voor publiek. Dit project lijkt echter al jaren stil te staan; de laatste update stamt uit 2017. Waarom duurt het zo lang en wat is de huidige stand van zaken?

“We zijn rustig door aan het werken. Het staat niet stil, maar het gaat gewoon wat langzamer dan verwacht”, zo reageert Koks in eerste instantie vrij nonchalant. Later vertelt hij meer over de vertragende factoren, waaronder juridische conflicten met de aannemer en de gemeente en lekkages in de watertoren. Eigenaar Koks zegt er zelf nog altijd positief in te staan: “Ik wil iets moois neerzetten. We hebben een doel voor ogen en daar blijven we bij, het duurt alleen iets langer.”

Juridische conflicten
Tussen 2004 en 2005 heeft de eerste verbouwing in de watertoren plaatsgevonden. “Daar heeft de aannemer toen één grote bende van gemaakt”, vertelt Koks. Kort gezegd zijn volgens de eigenaar van het pand bouwkundig rare keuzes gemaakt door aannemer ANBO BV te Alkmaar, die later ook failliet is gegaan. De gemaakte fouten moesten logischerwijs worden hersteld, maar de grote vraag was: wie draait op voor de kosten? Hierover belandde de gemeente eerst met de aannemer en later met eigenaar Koks in een juridische strijd, wat ruim tien jaar zou duren.

De aannemer claimde dat de gemeente bijna zeven ton moest betalen voor het verrichte meerwerk in vergelijking met de aanvaarde opdracht, maar de Raad van Arbitrage oordeelde in 2008 dat de gemeente ANBO BV ‘slechts’ € 297.125,93 verschuldigd was. Direct nadat deze zaak was opgelost, raakte de gemeente in conflict met eigenaar Koks. Deze twee partijen verschilden van mening over welke zaken nog uitgevoerd moesten worden om tot een goede oplevering van de watertoren te komen en wie waar voor verantwoordelijk was.

Het geschil tussen de gemeente en Koks kwam in 2017 tot een eind middels een overeenkomst. De gemeente stelde € 972.000,- beschikbaar, zodat Koks de renovatie van de watertoren succesvol af kon ronden. Koks steekt zelf ook geld in het project. Onderdeel van de overeenkomst was tevens een bezoekersregeling. Koks moet het dak van de watertoren twaalf keer per jaar tussen 10.00 en 14.00 uur tegen een kleine vergoeding openstellen voor publiek. De verwachting was dat Koks enkele jaren nodig zou hebben om tot volledige realisatie te komen. Inmiddels zijn zeven jaren verstreken en heeft Koks nog geen intrek genomen in de watertoren en is het dak nog geen één keer opengesteld voor publiek.

Lekkage
Toen de renovatie eind 2017 werd hervat, liep deze gelijk alweer vertraging op. Volgens Koks heeft dat te maken met lekkages in de watertoren die tot op de dag van vandaag niet zijn verholpen. “De toplaag is versleten en daardoor is het een soort spons geworden. Het is een complexe lekkage”, vertelt Koks. Hij zegt samen met de gemeente en monumentenzorg te zoeken naar een oplossing. “Bovenin zijn we al aan het tegelen en afwerken, maar beneden komt water door de gevel en kunnen we dus niet verder”, aldus Koks.

Zo ziet het dak van de watertoren er momenteel uit. Foto door Christian Koks.

Aan de gemeente is ook gevraagd wat zich sinds 2017 heeft afgespeeld, waarop de reactie was: “In 2017 is afgesproken dat de gemeente zich zou richten op de buitenschil, die te lijden heeft onder de weersomstandigheden en in het bijzonder het kenmerkende lokale zoutgehalte. Dat heeft niet zozeer nadelige gevolgen voor de constructieve veiligheid, maar het is wel een aandachtspunt voor de waterdichtheid van de buitenschil.” De gemeente zegt dus niet expliciet dat er lekkages zijn, maar praat enkel over de waterdichtheid als aandachtspunt.

Gemeentewoordvoerder Kay Korevaar vervolgt: “Samen met stakeholders is sindsdien naar herstelmogelijkheden gezocht. Helaas hebben diverse factoren dat proces vertraagt. Zo is in algemene zin vooral de bovenzijde van het bouwwerk gevoelig voor wind, wat de werkomstandigheden compliceert. Zowel qua veiligheid als kosten moet daar rekening mee worden gehouden bij het zoeken naar geschikte herstelopties. Verder heeft de pandemie de voortgang van het proces gehinderd. Tot slot moeten eventuele handelingen ook recht doen aan de uitstraling van het geheel.”

Onduidelijkheden
Meer gedetailleerde informatie komt er niet vanuit de gemeente of Koks. “Op dit moment zijn er nog steeds onduidelijkheden die nader onderzoek en uitwerking vragen. Dat proces is gaande. Zodra er meer helderheid is, bespreken betrokken dat eerst met elkaar”, zegt Korevaar tot slot. “Ik ben nog steeds enthousiast. We gaan er iets heel moois en bijzonders van maken. Eind volgend jaar verwachten we een heel eind te zijn, maar je weet nooit wat er op je pad komt”, zo concludeert Koks.

Omdat de verklaringen van Koks en de gemeente enigszins verschillen en beide partijen ook zaken onbeantwoord laten, heeft Regio Noordkop een Woo-verzoek ingediend bij de gemeente Den Helder.