Onderzoeksrapport: geen misstanden rond datacenters Hollands Kroon

Anna Paulowna – Berenschot heeft haar bevindingen over het onderzoek naar de vestiging van datacenter in Hollands Kroon maandagavond met de gemeenteraad en vele toehoorders gedeeld. Het eerder geheim verklaarde rapport werd in een presentatie aan de raad toegelicht door de opstellers en daarmee was de geheimhouding ook direct opgeheven. Raadsleden en aanwezigen konden na afloop vragen stellen aan de onderzoekers van Berenschot.

Het onderzoek laat zien dat de besluitvorming op hoofdlijnen gedegen is begeleid door de gemeente en er een consistente visie vanuit het bestuur en de ambtelijke organisatie is gehanteerd. De onderzoekers hebben geen juridische, financiële of andere formele misstanden geconstateerd. Desondanks escaleerde het traject in 2020 tot een brede maatschappelijke en politieke discussie, waarbij de vestiging van datacenters op Agriport A7 in een negatief daglicht is komen te staan. De onderzoekers zien daarvoor twee oorzaken.

Ten eerste was de consistente visie op den duur niet meer passend bij de veranderende maatschappelijke context. Zowel college als raad hebben in de tussenliggende periode de visie en beperkte onderbouwing niet ter discussie gesteld, of toegezien op de actualisatie daarvan. De argumenten waarop de visie uit 2010 was gestoeld – en daarmee de onderbouwing voor de vestiging van datacenters in de gemeente – sloten onvoldoende aan bij de vragen en zorgen uit de maatschappelijke discussie in 2020.

Ten tweede werd de visievorming en de uitvoering daarvan gedaan door een kleine groep mensen met beperkt oog voor andere partijen, zoals de gemeenteraad, de provincie en de inwoners. Gedurende de twintig jaar waarin de ontwikkeling vorm kreeg, heeft de gemeente relatief weinig oog gehad voor het betrekken van belangen buiten de kleine kring van wethouders, gedeputeerden en ambtenaren. De gemeenteraad werd alleen betrokken bij de wijzigingen van bestemmingsplannen en werd slechts op enkele momenten betrokken bij de strategische keuzes die daaraan vooraf zijn gegaan. De gemeenteraad heeft hier ook niet actief om gevraagd. De afstemming tussen gemeente en provincie was minimaal en er was maar beperkt aandacht voor het betrekken van omwonenden of inwoners.

Mediation
Wel constateren de onderzoekers een verstoorde of afgebrokkelde relatie met de provincie Noord-Holland. De schade die hierdoor ontstaan is zal moeten worden hersteld, zo nodig door mediation, aldus onderzoeker Willem Buunk van bureau Berenschot.

De onderzoekers formuleren uiteindelijk vier lessen voor de gemeenteraad, het college en de ambtelijke organisatie van Hollands Kroon richting toekomst. Die lessen zijn:

  1. de basis op orde brengen: ontwikkel een goede omgevingsvisie en investeer in betere relaties met de provincie.
  2. sturing geven: organiseer momenten voor herijking, richt een passende ambtelijke organisatie in en breng de raad in positie in regionale trajecten
  3. goede publieke besluitvorming organiseren: bereid besluiten integraal voor en creëer afwegingsruimte voor de raad.
  4. omgevingsmanagement inrichten: blijf duidelijk over rolverdeling en blijf rolvast; organiseer tijdige participatie en hanteer een heldere communicatiestrategie.

Naar verwachting zal de politiek inhoudelijke discussie over het onderzoeksrapport in de raadsvergadering van 18 april plaatsvinden. Het volledige rapport ‘Tijden veranderen’ is te downloaden op: Tijden-Veranderen_Onderzoeksrapport-vestiging-datacenters-in-Hollands-Kroon